Digitalisering = verandermanagement

Een paar maanden geleden hadden we het al over Flexdokters tijdens het thema personeelstekort - een (relatief) nieuw concept waarbij huisartsen grotendeels digitaal werken. Deze keer duik ik opnieuw de huisartsenzorg in, maar ditmaal binnen het thema digitalisering. Ik sprak Joyce Hummel, doktersassistent en adviseur zorg en technologie, over hoe je in de praktijk digitaliseert.

Het ligt niet aan de patiënt 

Hoe vaak horen we wel niet: ‘de patiënt wil het niet’ of deze: ‘de patiënt kán het niet’. “Onzin”, zegt Joyce, “het probleem ligt veel meer bij de mindset van de zorgverleners dan bij de patiënt zelf”. Het klopt echter wel dat wanneer je de patiënt een volledig vrije keuze geeft, zij vaak kiezen voor wat ze gewend zijn (bijv. bellen voor de uitslag). In de praktijk ziet Joyce dat wanneer je een ‘digitaal, tenzij’ beleid voert, patiënten het helemaal prima vinden dat ze online hun uitslag kunnen zien. Dat is hoe de dokter het voorstelt, dus dat is hoe we het gaan doen.

Met enthousiasme kom je een heel eind

Maar, een ‘digitaal, tenzij’ beleid is alleen mogelijk wanneer je medewerkers overtuigd en zij enthousiast zijn over de digitalisering. “Voor velen van hen voelt het als iets ‘er bovenop’, terwijl dat het juist niet is” vertelt Joyce. “Het komt in het proces, waardoor er dus ook iets afgaat”. Met het implementeren kom je in een soort cirkeltje terecht, waar zorgverleners er enthousiast over moeten zijn om de patiënt te motiveren, maar waar zorgverleners vaak pas enthousiast zijn wanneer het blijkt te werken. Je moet dus minstens één trekker in je organisatie hebben die de rest meekrijgt, net zoals in veel andere verandertrajecten.

De systemen moeten wel meewerken 

Het is dus grotendeels een mensenkwestie: zorgverleners en medewerkers in beweging krijgen om te veranderen. Volgens Joyce zit er wel nog een addertje onder het gras: de systemen moeten wel meewerken. “Wij hadden een situatie waarin de gegevens altijd pas ‘s nachts verwerkt werden. Dan konden patiënten pas de volgende dag de uitslag online zien, terwijl ze gelijk dezelfde dag de uitslag konden krijgen als ze belden. Dat schiet natuurlijk niet op.”

We hebben geen keuze

Ondanks dat de zorg (en specifiek de huisartsenzorg) wellicht achterloopt in digitalisering ten opzichte van bijvoorbeeld het bedrijfsleven, is er wel echt vooruitgang en wordt er steeds meer aandacht in gestopt. “We moeten wel, met het huidige personeelstekort die naar verwachting alleen maar erger wordt”, aldus Joyce. “Er is tegenwoordig zelfs een heel blad over digitalisering!”. Toen ik vroeg of ze met blad een fysiek magazine bedoelde, moesten we allebei wel even lachen om de ironie. Er is nog veel te doen.

Praat met andere mensen verder over digitalisering in de Zorgstelsel Unpacked Community. Nog geen lid? Lees hier meer over de community.